Page 161 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

152 Dr. Mustafa BAŞ

ğer eşyalarıyla birlikte tahta sandıklarda saklarlardı. Halk iyi hacılara;
günahlarını Kudüs'te bıraktı, hacılıkla alakası olmayanlara da; oraya bir
şeytanla gitti, ama iki iblis ile geri döndü derlerdi." ( 129)

D- MABETLER
Hıristiyanlığın ilk yıllarında İsa'ya inananların bir mahalde meydana
getirdikleri topluluk, "Kilise" yahut Meclis veya Cemaat diye adlandırı­
lan bir teşkilatı meydana getirmiştir{l 30) . İlk dönemlerden itibaren kilise
kelimesi, dar ve geniş anlamda olmak üzere iki şekilde kullanılmıştır.
Asıl ve geniş anlamı ile Hıristiyan topluluğu ve cemaat manasını taşır­
ken, dar anlamda ise Hıristiyanların toplandığı yer, mekan olarak ibadet­
haneye isim olarak verilmiştir<I 31 ) . Ortodoks Kilise İlmine göre kilise,
evharistik cemaatlerden oluştuğu için birinci derecede İsa'nın bedeni
olarak tarif edilmiştir{ l32) . Türk Ortodoksların anlayışına göre İsa Mesih,
Tanrı tarafından insanların günahlarının keffaretini ödemek için ve onla­
rı kurtarmak için gönderilmiş, bunun için de çarmıha gerilmiştir. Mesih,
göğe Tanrı' nın katına yükseldikten sonra geride keffaretin devamını, ke­
lam ve yapılan ayinlerle sağlamak üzere kiliseyi bırakmıştır<m>.
Kilise kelimesi, Yunanca toplantı anlamına gelen "Eklesia" kelime­
sinden türemiştir. Bu kelimenin içerdiği mana, alelade bir toplantı değil
davet ile bir araya gelinen toplantı olarak tezahür etmektedir. Buna göre
kilise, "Hıristiyan Cemaatının T o plantısı" manasına gelmektedir{l 34) .
Hıristiyan cemaatinin ibadethanesi olarak manasını bulan kilise ise;
içinde vaftiz odasının, papazın ayinleri yönettiği özel bölümün, koro ye­
rinin, sunağın, İsa, Meryem, havariler ve azizlerin resim ve ikonalarının
bulunduğu özel bir mekandır{ 135) . Kiliseler, mimari büyüklüklerine gö­
1
re manastır, kilise ve şapel olarak isimlendirilmektedir{ 36) .
( 1 29) Stamatopoulus, 32.
( 1 30) Houtin, "Hıristiyanlığın Kısa Tarihi", A.Ü.İ.F.D. XXV/442.
( 13 1 ) Bkz. Sankçıoğlu, 298.
( 1 32) Clement, 2 1 7.
( 1 33) İnanç ve Uygulamalar, J .
( 1 3 4) Bkz. Aydın, 65-66 ; Sankçıoğlu, 297.
( 1 3 5) Bkz. Sarıkçıoğlu, 298.
( 1 3 6) Bkz.Stamatopoulus, 24-27.