Page 72 - Hz_ibrahim
P. 72
70 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 71
gamberliğe yakışmayan şeylerden onu koruyacak ve kavmine da Cenab-ı Allah Hz. İbrahim’i bütün günah ve kötülüklerden
tebliğ ettiği değerlerin kabulünü kolaylaştıracak ve kendisin- korumuş, ona henüz çocuk denecek yaşta rüşdünü vermiş ve
den buna engel olacak bir durumun oluşmasına imkân ver- onu peygamber olarak görevlendirmiş, ilerleyen yaşlarda da
177
182
meyecek şekilde yetiştirmesi olarak tarif etmiştir. Ayeti ke- kendisini halil/dost edinmiştir. Maturîdî, “İşte bunlar, kav-
183
rimede Hz. İbrahim’e özel olarak verilen bu kişisel ve zihinsel mine karşı İbrahim’e verdiğimiz delillerimizdendir.” ayeti
178
niteliğin üstünlüğüne işaret edilmiştir. kerimesinin Hz. İbrahim’in o vakitte mümin olmadığını ve
“İşte bu, kavmine karşı İbrahim’e verdiğimiz delillerimizdir. Rabb’ini bilmediğini iddia edenleri yalanladığını haber ver-
184
mektedir. Hz. İbrahim, bu özellikleriyle yakın çevresinde
179
Biz dilediğimiz kimselerin derecelerini yükseltiriz…” ayeti
ve toplum içinde dikkatleri üzerine toplamıştır. Nitekim bir
kerimesinden de anlaşıldığına göre Hz. İbrahim, kendisine
bayram günü putlar kırıldığı zaman halk, kendileri gibi inan-
verilen üstün yetenek sayesinde, Yüce Allah’ın birliğini, kud-
madığını bildiği için ilk önce ve doğrudan Hz. İbrahim’den
retini, eşsiz ve benzersiz olduğunu kavramıştır.
şüphelenmiştir. “Onları diline dolayan bir genç işittik, kendi-
Hadidi, peygamberlerin doğumundan itibaren küfür ve Al- 185
sine İbrahim deniliyormuş.” demiştir. Bu ayeti kerimeden
lah’a şirk koşmaktan masum olduklarını, Cenab-ı Allah’ın
anlaşıldığına göre onun kişiliği, hayat tarzı, felsefesi, insanlar
onları yaratırken kendini tanıma ve ona yönelme yeteneği
tarafından fark edilmiş ve eleştirilmiş, toplum bir anlamda
verdiğini ve onların peygamber olarak görevlendirilmezden
onu dışlamıştır.
180
önce günah ve şirk bilmediklerini söylemektedir. Bütü-
186
Yüce Allah’ın Hz. İbrahim’i erken yaşlarda olgunlaştırdığı,
nüyle Müslümanlar, peygamberlerin peygamberlikten önce
Müslümanlığının onun buluğa ermesinden ve peygamber
ve sonra küfür ve şirkten masum olduklarına inanmakta ve
187
Allah’ın kendisine şirk koşan birisini asla peygamber olarak olmasından önce olduğu yönündeki iddiaların, onun pey-
görevlendirmeyeceğini kabul etmektedir. 181 gamber olmadan önce korunması ile alakalı rivayetlerle de
ilişkilendirilmesi mümkündür. “O, tertemiz bir kalple Rabb’i-
Peygamberlerin günah ve şirkten uzak olma (ismet) genel ku- 188
ne yönelmişti.” ifadesiyle, Hz. İbrahim insanları davet ettiği
ralı gereği Hz. İbrahim, küçük yaştan itibaren, içinde yaşadığı
şeylere önce kendisi iman etmiş ve uygulamıştır. O, Rabbine
toplumun batıl inançlarından uzak tutulmuş, geleceğin pey-
itaat etmeyi engelleyen her şeyden kalbini arındırmış, her
gamberi olmaya hazırlanmıştır. Nitekim Harran civarında ya-
türlü imtihana sabırla karşılık vererek ve tahammül göstere-
şayanlar, o bölgenin diğer şehirlerindekiler gibi yıldızlara ve
rek Rabbine yönelmiştir. 189
putlara ibadet etmiştir. Hz. İbrahim, eşi Hz. Sare ve kardeşinin
oğlu Hz. Lut, kendilerinin dışında yeryüzündeki bütün insan- 182 İbn Kesir, Kısas, s. 1/118; Razi, Tefsir, s. 16/158; Kur’an Yolu, s. 3/686.
ların kâfir olduğu bir zamanda yaşamıştır. Böyle bir ortam- 183 En’am, 6/83
184 Maturîdî, s. 5/148.
177 Razi, Tefsir, s. 16/158; Ebussuud, s. 6/43-44. 185 Enbiya, 21/60.
178 Kur’an Yolu, s. 3/686. 186 Mahmud, s. 116.
179 Enam, 6/83. 187 Mehmed Vehbi, s. 1/231.
180 Hadidi, s. 63. 188 Saffat, 37/84.
181 Hadidi, s. 65-66. 189 Maturîdî, s. 12/185.
