Page 20 - Hz_Nuh

Fıtrat

Fıtrat kelimesi sözlükte yaratılış, tabiat, mizaç gibi anlamlara
2
gelmektedir. Fıtrat, belli yetenek ve yatkınlığa sahip oluş an-
lamlarınada da kullanılmaktadır.
Fıtrat, ilk yaratmak demek olan “fatara” kelimesinden mas-
tar olarak yaratılışın ilk şeklini ifade etmektedir. Burada esas
3
olan ise insan değil bütünüyle insanlıktır. İlk yaratılış, bir
bakıma mutlak yokluğun yarılarak içinden varlığın çıkması
şeklinde algılandığından, fıtrat kelimesiyle ifade edilmekte-
dir. Buna göre fıtrat, ilk yaratılış anında varlık türlerinin ilk
yapısını, karakterini ve henüz dış tesirlerden etkilenmemiş
4
olan ilk durumunu belirtmektedir. Cenab-ı Allah “Fatır” is-
miyle fıtratı ilk yaratan varlık olarak isimlendirilmekte ve bu
isimle Kur’an-ı Kerim’de müstakil bir sure yer almaktadır.

Fıtrat, Hanif kelimesiyle birlikte Kur’an-ı Kerim’de Rum sure-
si 30/30. ayeti kerimede şöyle geçmektedir:
“(Resûlüm!) Sen yüzünü hanif olarak dine, Allah insanları han-
gi fıtrat üzere yaratmış ise ona çevir. Allah’ın yaratışında değiş-

me yoktur. İşte dosdoğru din budur. İnsanların çoğu bilmezler.”
Burada fıtrat, dışarıdan müdahale edilemez ve değiştirilemez
bir olgu olarak nitelenmekte, insanın fiziki yapısını da ilgilen-

2 Ferit Develioğlu, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara 1992, s. 317.
3 Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul, 1971, s. 6/3821-3822.
4 Hayati Hökelekli, “Fıtrat”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1996, s. 13/47.