Page 93 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

84 Dr. Mustafa BAŞ

Atatürk, Türk Ortodokslarının varlığını bir vakıa olarak kabul eden­
lerden biriydi. Kurtuluş Savaşında Türk Ordusunun yanında yer almış
bulunan bu insanlarla ilişkisi de o yıllara dayanmaktaydı. Nitekim Mus­
tafa Kemal Atatürk'ün İzmir'de Latife Hanım ile evlilikleri üzerine
Türk Ortodoksları adına Umum Anadolu Türk Ortodoksları Başepisko­
posu Prokopiyos tarafından bir kutlama telgrafı çekilmiş, Atatürk de bu
telgrafa; "Kayseri'de Türk Ortodoks Başepiskoposu Prokopiyos Haz­
retlerine. Tebriklerinize refikam hanım ile beraber teşekkür eylerim."
diyerek mukabelede bulunmuş ve Türk Ortodoksların müstakil varlığı­
nı Türk Ortodoks Başepiskoposu ibaresi ile teyit etmiştir< 73) .
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Türk Ortodoks Patrikhanesinin
ilişkilerinin de bu sebeplerle Cumhuriyetin ilk yıllarında çok üst sevi­
yede olduğu görülmektedir. Hükümet, Kurtuluş Savaşı esnasında ya­
nında bulunan bu insanları savaş sonrasında da sahiplenmiştir. Papa Ef­
tim ve ailesi Lozan Anlaşmasına göre mübadeleye tabi olmalarına rağ­
men Bakanlar Kurulu Kararı ile Mübadeleden istisna tutulmuşlardır. Bu
tarihi karar şöyledir:
"Türkiye Cumhuriyeti Başvekalet Kalem-i Mahsus Müdiriyyeti
Adet 744.
Kararname
Papa E f tim E f endinin Hareket-ı Milliyenin İ p tidasından beri Tür­
kiye davasıyle alakadar görünmesi ve Patrikhane ile arasındaki vaziyet
nazarı itibare alındığı takdirde efr ad-ı ailesinin mübadeleye tabi olma­
sı duçar-ı f e laket olacağı muhakkak bulunduğundan bu hususta bir ka­
rar ittihazı talebini havi Dahiliyye V e kalet-i Celilesinin 20.8.340 tarih
ve Emniyet-i Umumiye Müdiriyeti 3798 numaralı tezkiresi üzerine mu­
ma ileyh Papa E f tim E f e ndi ve Ailesinin İstanbul' da yerleşmesine mü­
saade itası ile İcra V e killeri Hey'etinin 3.8.340 tarihli içtimaında ka­
rargir olmuştur. 3.8.340 (03.08.1924)
Türkiye Reis-icumhuru
Gazi M. Kemal

(73) Anadoluda Ortodoksluk Sadas İ , 28 Kanunusani (Ocak) 1923, Sayı: 15.