Page 9 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

vırı Dr. Mustafa BAŞ

asrın başlarında değişik makalelerle gündeme getirilmiştir. İzzet Ulvi,
Köprülüzade Mehmet Fuat ve Papa Eftim Hakimiyet-i Milliye ve İkdam
gazetelerinde yazdıkları yazılarla konuyu kamuoyu gündemine taşımış­
lardır. Baykurt Cami ve Prof. Dr. Mehmet Eröz bu konu ile ilgili eserler
yazmışlardır. Hıristiyan Türklerle ilgili olarak yapılan çalışmalar, yüzde
yüz Türk olmalarına rağmen, Anadolu'dan koparılan ve sahip çıkılama­
yan Karamanlı Türklerinin yok oluşlarının tarihi seyrini açık bir şekilde
ortaya koymuştur.
Hıristiyan Türklerle ilgili olarak değişik açılardan yapılan bu çalış­
maların yeterli olduğu söylenemez. Çünkü Türk Ortodoks Hıristiyanlık,
hem Dinler T a rihi, hem Türk Kültür T a rihi hem de siyasi tarih için ayrı
bir öneme sahiptir. Bu sebeple bu çalışmamızda, Türklere karşı yürütü­
len ilk misyonerlik faaliyetlerinden başlayarak, Türklerin nasıl Hıristiyan
oldukları, Anadolu'ya nasıl yerleştirildikleri ele alınmış, Osmanlı döne­
minde Anadolu'da ki Hıristiyan gruplar ve özellikle Karamanlı Türkleri
hakkında bilgi· verilmiştir. Türk Ortodoks Patrikhanesinin kurulmasına
sebep teşkil eden gelişmeler ve Türk Ortodoks Patrikhanesinin kurulma­
sı, Kurtuluş Savaşı esnasında Hıristiyan Türklerin Mücadelesi, Lozan
Anlaşmasıyla yapılan nüfus mübadelesi değişik yönleriyle incelenmiştir.
Patrikhanenin, gerek kuruluşundan itibaren günümüze kadar verdiği mü­
cadele, gerek geleceğe yönelik olarak yaptığı ve yapması gereken çalış­
malar gerekse inanç, ibadet ve dini uygulamaları araştırmamızın konula­
rını teşkil etmiştir. Bahsedilen bu konularla ilgili olarak ulaşılabilen tari­
hi bilgi ve belgeler kullanılarak tez konusu �raştırılmış, Türk Ortodoks­
ların bütün dünya üzerinde karşı karşıya oldukları tehlikeler ile Hıristiyan
Türk birliğinin oluşturulup oluşturulamayacağı konusunda bir fikir jim­
nastiği yapılmaya çalışılmıştır.
Y a pmış olduğumuz bu araştırmaya beni yönlendirmiş, kıymetli fikir­
leri ile bana yol göstermiş ve beni desteklemiş olan saygıdeğer Hocam
Prof. Dr. Abdurrahman KÜÇÜK'e en derin şükranlarımı sunarım. Ayrıca
gerek bilgi ve gerekse doküman açısından benden yardımlarını esirgeme­
yen, merhum Türk Ortodoks Patriği Selçuk ERENEROL'a, kızı Patrikha­
ne Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Sevgi ERENEROL'a, kıymetli ağa­
beyim ve hocam Prof. Dr. Mustafa ERDEM, Prof. Dr. Harun GÜNGÖR
ve desteklerini gördüğüm bütün arkadaşlarıma teşekkürlerimi sunarım.