Page 75 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

66 Dr. Mustafa BAŞ

tir. Vasilios 79 yaşında patrik seçilmiş, 29 Eylül 1 9 29 yılında ölünceye
kadar görev yapmıştır. Bu dönem, patrikhanenin hem ekonomik, hem
de siyasi olarak fonksiyonunu yitirdiği bir dönem olmuştur< 2oı .
Patrikhane, bu dönemde uluslararası hüviyete kavuşmak ve bütün
Ortodoks alemi üzerinde yeniden güç tesis etmek üzere bir atılımda bu­
lunmuş ve İstanbul V a liliği aracılığı ile İçişleri Bakanlığından bütün Or­
todoksluk alemine ilişkin muhtelif meselelerin tetkiki ve ihtilafların
izalesi için İskenderiye, Antakya, Kudüs, Sırbistan, Romanya patrikle­
riyle; Rusya, Kıbrıs, Yunanistan, ve Lehistan'dan birer veya ikişer pa­
pazın katılımı ile Heybeliada Ruhban Okulunda bir toplantı tertip etme­
yi talep etmiştir( 2 l l . Konu hakkında Başbakanlıkça, Dışişleri Bakanlı­
ğından görüş istenmiş, mühim ve acele olarak verilen cevapta Lozan
anlaşmasına göre Fener Rum Ortodoks Patrikhanesinin böyle bir top­
lantı tertip edecek bir dini ve siyasi yetkisinin olmadığı bildirilmiştir (22) .
Bu yazışmalar üzerine tanzim olunan 18 Ağustos 1926 tarihli ret Karar­
namesinde konu söyle dile getirilmiştir: "Bütün Ortodoksluk alemine
müteallık dini meselelerin tedkiki ile halt ve f a slı iç ün Fener Patrikha­
nesi tarafından Adada kain Ruhban Mektebinde ihzari bir konferansın
toplanmasına müsaade itası talep edildiğine dair Dahiliye V e kaletin­
den yazılan 30 Haziran ve 16 Ağustos 1926 tarih ve Emniyet-i Umu­
miyye Müdiriyeti 657912162, 257917896 numrolı tezkire/erle bu hususa
mütedair Hariciye V e kaletinden gönderilen 12 Ağustos 926 tarih ve
Umur-ı Siyasiyye 670981371 numrolı mütala 'aname, İcra V e killeri
Hey' etinin 18 Ağustos 1926 tarihli içtima 'ında tedkik ve tezekkür idil­
miş ve patrikhanenin siyasi ve idari selahiyetlerinden mütecerrid ola­
rak sadece dini dini bir müessise halinde İstanbul'da ikameti Lozan
Konferansında kabul ve Yunan delegesi tar a f ından birinci komisyonda
sedr idi/en ekalliyetlerin ayini mezhebisinin tesbiti teklifide red idilmiş
olmasına ve Lozan Mu ' ahedenamesinin akalliyetler hakkındaki ahkamı
ile ta 'yin itmiş olan patrikhanenin hukuki va 'ziyyeti mevzu ' bahis

(20) Benlisoy Macar, 52.
4
(21 ) B.C.A. 18 9 5 5.
( 22) B.C.A. 18 94 55.