Page 77 - Türk Ortodoks Patrikhanesi
P. 77

68                                            Dr. Musta a   BAŞ
                                                               f
          olojisi ve  kişiliği ile pek çok  spekülasyon yaratmıştır< 26 l. V. Maksimos,
          3 Ocak 1948 yılında ruh hastalığı sebebiyle makamından ayrılmış ve 18
          Ekim  tarihinde  de  aynı  gerekçelerle  görevinden  istifa etmiştir.  Bunun
          üzerine  27  Ocak 1949 tarihinde  aynı  zamanda Amerika  tarafından  da
          desteklenen Newyork Başpiskoposu Athenegoras 1. Spyru patrik olarak
          göreve  başlamıştır.  Göreve  başladıktan  sonra  Cumhurbaşkanı  İsmet
          İnönü  tarafından kabul  edilmiş  ve  Cumhurbaşkanına Amerika  Devlet
          Başkanı  Harry  S. Truman'ın  mesajını  iletmiştir.  Amerika'ya yayın  ya­
          pan  bir radyoda da Türkiye'nin gücünü ve �tılımlarını öven bir konuş­
          ma yapmıştır< 27 l.
             Türk  Hükümeti  Lozan Anlaşmalarına  uygun  olarak  daha önce  ya­
          pılan  Patrik  seçimlerinde  tercih  hakkını  kullanarak  Konstantin'in  pat­
          riklik  seçiminde  Kadıköy  Metropoliti  Yovakim'i  listeden  çıkarmış,
          Benjamin'in  seçiminde  de  Kadıköy  Metropoliti  Maksimos  ve  Terkos
          Metropoliti  Yovakim'i  liste  dışı  bırakmıştır.  Ancak  Türk  vatandaşı  ve
          ruhani dairesi Türkiye'de olmamasına rağmen Athenegoras'ın seçimin­
          de  böyle  davranmamış,  bu  seçime  müdahale  etmemiş,  olumlu  cevap
          vermiştir (28) .
             Athenegoras,  Patrik  seçildikten  sonra  vatandaşı  ve  ruhani  dairesi­
          nin  bulunduğu  Amerika  Devletinin  de  desteğini  alarak  Patrikhaneyi
          uluslararası  bir konuma  taşımış,  Hükümetin  iyi  niyetinden  istifade  ile
          Atatürk  döneminde yediye indirilen  metropolit  sayısını  yirmiye  çıkar­
          mıştır.  Aynı  zamanda  Atina  Hükümetinin  yardım  ve  Atina  Kilisesinin
          izni ile önce Girit Adasını daha sonra da Aynaroz'u Fener'e bağlayarak
          patrikhanenin  nüfuz  alanını genişletmiştir (29 l.
             Patrik olarak görev yaptığı  yıllar ve faaliyetler dikkate  alındığında,
          Lozan anlaşmalarının ortaya koyduğu hükümlere rağmen Patrik seçilen
          Athenegoras'ın, Türk  Hükümetinin  kendisine  göstermiş  olduğu  bütün
          iyi niyetleri göz ardı ederek Türkiye'nin zararına çalıştığı açık bir şekil­
          de ortaya çıkmaktadır.

          (26)  Benlisoy-Macar, 53.
          (27)  Jaschke, "Die Türkisch Ortodoks Kirche", XXXI/128.
          (28)  Şahin, 270.
          (29)  Bkz. Sofuoğlu, 168-170.
   72   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82