Page 62 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

Türk Ortodoks Patrikhanesi 53

len ve Papa Eftim'in kendisine öncelik vermeyi düşündüğü Prokopi­
yos, bu çalışma için bir çok engel çıkarmış ve bu engeller ancak Adli­
ye Vekili Mahmut Esat tarafından ortadan kaldınlmıştır< Hl6l. Toplantıya
davet edilen Ruhani liderlerden Konya Metropoliti Prokopiyos dışında
Antalya Episkoposu Meletyos ve Gümüşhane Episkoposu Yervasyos
Kayseri'ye gelmişlerdir. Ayrıca bu toplantıya Anadolu'da ve Trakya'da
bulunan 80 merkezi kilise davet edilmiş, bunlardan Fener Patrikhane­
sinin nüfuzu altında bulunan İstanbul' daki sekiz kilise katılmamış­
(
tır l 07) . Maçka Metropoliti Krillos ise bu kongreye katılmaktan çekin­
miş ve hastalığını ileri sürerek Maçka'dan ayrılmamış, bir süre sonra da
İstanbul' a kaçmıştır< 108 ) .
Kongre, Kayseri Zincidere Kilisesinde icra edilen bir ayin ve Kay­
( 09
seri Metropoliti Meletyos'un dualarından sonra açılmıştır l ). Kongre­
nin açılışında konuşan Türk Ortodoks Kilisesinin kuruluşunda önemli
rol üstlenmiş bulunan İstimal Zihni, Fener Patrikhanesinin yıkıcı ve bö­
lücü faaliyetlerini dile getirerek, Anadolu'da yaşayan ve Türkçe'den
başka dil bilmeyen Türk Ortodoksların da Fener Patrikhanesi tarafın­
dan siyasi oyuna getirilmek istendiğini, bu faaliyetlerin milletin bünye­
sinde onulmaz yaralar açtığını, rahat olan toplum bünyesini sarstığını,
Fener'in zavallı, saf, masum Anadolu Türk Ortodokslarını yıkıcı siyase­
tinin kurbanı etmek istediğini ifade etmiştir< ı ı oı .
Kayseri 'de toplanan bu kongre çok çekişmeli ve tartışmalı geçmiş­
tir. Kongre öncesinde yapılan ön kurul çalışmaları neticesinde şu teklif­
lerin Kongreye sunulmasına karar verilmiştir:
1- Kanun ve nizamlara aykırı olarak Patrik seçilen Meletyos Me­
taksis Patriklikten çıkarılacak ve Fener Patrikhanesi feshedilecek.
2- Kayseri' de bağımsız bir Türk Ortodoks Patrikhanesi kurulacak.

( 1 06) Jaschke, "Die Türkisch Ortodoks Kirche", XXXI/ 1 3. Prokopiyos'un hangi engelleri çıkar-
1
dığı ve nasıl ikna edildiği ile ilgili geniş bilgi için bkz. Cihangir, 64-92.
(107) Bkz. Ercan, 420 ; Şahin, 246-247.
( 108) Cihangir, 63.
(109) Anadoluda Ortodoksluk Sadası, 9 Temmuz 1922, Sayı: 1 .
(1 1 0) Konuşma metni için bkz. Anadolu'da Ortodoksluk Sadası, 9 Temmuz 1922, sayı : 1 .