Page 61 - Türk Ortodoks Patrikhanesi
P. 61
52 Dr. Mustafa BAŞ
zetesinde yayınlandığını, anılan gazeteden alıntı yaparak nakletmekte
dir0 02 l.
8 Aralık 1 9 2 1 tarihinde Atina Piskoposu ve Venizelos'un arkadaşı
olan Meletios'un Fener'e Patrik seçilmesi ve 6 Şubat 1 9 22'de de iş ba
şına gelmesiyle Ortodoks cemaat arasındaki hava iyice gerginleşmiştir.
İtilaf Devletleri Hükümetleri bunu Türk Ortodoks Kiliselerine de kabul
ettirmek girişiminde bulunmuşlardır. Onların bu girişimine Papa Eftim
şiddetle karşı çıkmış, bu karar üzerine bir yürüyüş tertiplemiş; bu yü
rüyüşte Kurtuluş Savaşını, Hz. Davut' un Goliath ile yaptığı savaşa ben
zettiği ateşli bir konuşma yapmıştır. Konuşmasının sonunda da çok ya
kında "Fener Patrikhanesinin ocağını söndüreceğini" ifade etmiştir ( 103 l.
1 9 22 yılı şubat ayında da Adliye Vekaleti, vatana ihanet isnadıyla Türk
Ortodoksların İstanbul Patrikliği ile tüm ilişkilerini yasaklamıştır. Papa
Eftim de, Türk Ortodoksların lideri olarak Anadolu' daki bütün Kilise
okullarını kapatarak, bu tarihten sonra sadece Türkçe okuyup yazan,
beş yıldan daha uzun süredir Anadolu'da oturan ve siyasetten uzak ka
lanların Metropolit olabileceğini belirtmiş, 1 Nisan'da Türk Ortodoks
Kilisesinin bağımsızlığını ilan etmiştir0 04 l.
Papa Eftim, Kilisenin bağımsızlığını ilan etmesinin akabinde gerek
li girişimlerde bulunmak yapmak ve Kayseri' de bir umumi kongre top
lamak için Adliye Vekaletinden gerekli izinleri alarak çalışmalara baş
lamıştır. Ancak, Türk düşmanlığında bulunan ve işgal kuvvetleri ile bir
lik olan ruhani liderlerin bir kısmı İstanbul' a kaçtığından, kongrenin
toplanması için gerekli olan episkopos sıfatında bulunan ruhanilerden
hemen hemen hiç kimse Anadolu'da kalmamıştır ( 105 J. Papa Eftim,
Kongrenin toplanması için Anadolu'da bulunan Ruhani liderlerden
Konya Metropoliti Prokopiyos, Maçka Metropoliti Krillos, Antalya
Episkoposu Meletyos ve Gümüşhane Episkoposu Yervasyos ile görüş
meler yaparak bunları Kayseri'ye davet etmiştir. Kayseri'ye davet edi-
(102) Bkz. Jaschke, "Die Türkisch Ortodoks Kirche", XXXl/105-106
( 103) Jaschke, "Die Türkisch Ortodoks Kirche", XXXI/ı ı 1 ; Cihangir; 44-45.
( 104) Jaschke, "Die Türkisch Ortodoks Kirche" ,XXXl/I 12.
( 105) Bkz. Cihangir, 62.
