Page 169 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

160 Dr. Musta a BAŞ
f
Bugün dünya üzerindeki Türk Boyları incelendiğinde nüfus olarak
çoğunluk Müslüman olmakla birlikte, Hıristiyanlık, Yahudilik, Şama­
nizm, Budizm gibi dini inançlara sahip olanlar da görülmektedir. Genel
olarak Anadolu, Irak, Suriye, İran, Afganistan, Rumeli, Kırgızistan,
Azerbaycan, Tataristan, Kırım, Özbekistan, Türkmenistan, Doğu Tür­
kistan, Kazakistan ve bunların dışında bazı özerk Türk Cumhuriyetle­
rindeki Türk Boyları Müslüman olarak varlıklarını devam ettirmektedir.
Çuvaşistan, Tuva, Hakasya, Moldova, Romanya, Yakutistan gibi
bölgelerdeki Türk boylarının arasında Şamanizm'in dışında halkın be­
nimsediği ikinci din olarak Hıristiyanlık gelmektedir. Yahudiliği benim­
semiş olan Türk Boyları ise Hazar Türklerinin devamı olan Karaimler
(Karaylar) ve çoğunlukla Kırım-Akmescit civarında bulunan Krımçak­
lar'dır.
Altay, Şor, Yakut, Hakas Türklerinin arasında ise Şamanizm varlı­
ğını devam ettirmektedir. Tuva Özerk Cumhuriyetinde yaşayan Tuvalar
ve Doğu Türkistan'da varlıklarını devam ettiren Sarı Uygurlar gibi bazı
Türk toplulukları ise Budiz m ' i din olarak benimsemektedirler(2 ) .

a- Müslüman Olan Türkler
Türklerin, İslamiyet'i kendi dinlerine olan benzerlikleri sebebiyle
hiçbir baskı altında kalmaksızın kabul ettikleri ifade edilen görüşlerden­
dir. İslam öncesinde de Araplar tarafından tanınan Türklerin, Müslü­
manlarla ilk ciddi münasebetleri Emeviler dönemine rastlamaktadır. Bu
dönem, İslam Ordularının Maveraünnehr bölgesine girdikleri ve doğu­
da da ikinci Göktürk Devletinin kurulduğu döneme rastlamaktadır<3l.
Türkler, Emeviler döneminin baskıcı politikaları sebebiyle bu dö­
nemde İslam'a sıcak ilgi duymamışlardır. Kendi bölgelerine yönelen İs­
lam Ordularının fetih hareketlerinin önüne set çekmişlerdir. Semerkant,
Buhara ve diğer müstahkem Maveraünnehr şehirlerinin fethedilmesi­
nin akabinde yerli halkın çıkardığı isyanları bastırmak isteyen Araplar,

(2) Bkz. Harun Güngör, "Eski Sovyetler Birliğinde Gayri Müslim Türkler" Türk Dünyasının Dini
Meseleleri, Ankara 1998, 159- 167.
(3) Bkz. Osman Turan, Selçuklular ve İslamiyet, İstanbul 1980, 34.