Page 55 - islam tarihi ve tarihcileri.indd

III. BÖLÜM

NESEP İLMİ

NESEP İLMİ VE İLK NESEP ALİMLERİ

Müslüman tarihçilerin temayüz ettiği üçüncü di-
siplin ise nesepler ilmidir. Araplar tabiatları gereği, ka-
bileler halinde yaşıyorlardı. Kabile, aile gibi bir birlik
sayılır, ferdin şahsiyeti, orada çok ileri bir seviyede yok
edilirdi. Ferdin getirdiği övünç, kabilenin övüncü, işle-
diği utanç da, kabilenin utancı sayılırdı. Şair kabile için
şiir söyler, hatip kabile için hitap eder, elçiler kabilenin
adına elçi olurlardı. Bu şekilde kabile bağlılığı, onla-
rın şahsiyetlerine, düşüncelerine ve bizzat kendilerine
hâkim olurdu.

İslam geldiğinde, “din kardeşliğini” kabile bağı-
nın yerine koymak istedi. Bu sayede kuvvetli bir dini
bağ gerçekleşmesine rağmen, kabile bağını tamamen
yok edemedi. Müslümanlar, savaşlar esnasında kabile-
vi bağlılıklarına devam ettiler. Hz. Ömer bile haraç di-
vanını topladığında, işe önce Peygamberin amcası Hz.
Abbas, sonra Haşim oğullarını, sonra şeref yönüyle ileri
gelen diğer kimseleri çağırmakla başlayarak dini itibar-
la, kabilevi itibarı beraber gözetti..
Kabileler, İranlılarla ve Bizanslılarla olan savaş-
larda elde ettikleri başarılarından dolayı övünüyor-
lardı. Aynı övünmeyi aralarında cereyan eden savaş-
lardaki başarıları sebebiyle de yapıyorlardı. Emevi
tara<arı Cerir, Ferazdak ve Ahtal’ı, bu manada kabile-