Page 13 - Microsoft Word - orjinal

Önsöz

G ünler akıp gidiyor, nesiller de÷iúiyor, bu arada tarih, büyük sosyal olayla-
rı yansıtan, bunlardan uzaktakileri kaybolmakta olan gölgeler gibi göste-
ren, yakındakilerin daha açık resmini sunan kalıcı sayfalarını oluúturuyor. Bu
yüzdendir ki, biz uzak olayları donuk ve tuhaf olarak tasavvur eder, yakın
hadiseleri de etrafımızda olup bitenlerin canlı örne÷i olarak algılarız.
Buna ra÷men, birbirinden uzak bu tarihî olaylar arasında, onları birbirine
ba÷layan, zamanla birlikte dengeli ve kademeli olarak yürümesini sa÷layan
kuvvetli bir ba÷ bulunmaktadır. Öyle ki bu ba÷, anca asırların ve zamanların
dehlizinde görülebilen, bugün ile yarını, eski ile yeniyi birbirine ba÷layan bir
akım gibidir.
Bu sebeple e÷er biz yeniyi incelemek istersek, eskiyi ve onun geliúim se-
beplerini anlamamız gerekir. Eskiyi incelemeyi amaçladı÷ımızda da onu yeni
ile karúılaútırmak, ortaya çıkıú ve varoluú sebeplerini bilmek durumundayız.
ùurası tarihî bir gerçektir ki, toplumsal hayatın görünümleri zamanın ve
mekânın de÷iúmesi ile de÷iúir. Hukuk sistemleri ve hükümler bu görünüm-
lerden olup, hayatı açık bir úekilde etkiledi÷i ve hayattan da önemli ölçüde
etkilendi÷i için, hukuk sistemlerinin asırlar ve ülkelerin de÷iúmesiyle farklı-
laúma sebeplerini anlayabilir, âdet, gelenek, e÷ilim ve özelliklerine ba÷lı
olarak milletlerin ve ça÷ların rengine bürünme nedenlerini kavrayabiliriz.
Bununla birlikte birbirinden ayrı çeúitli hukuk sistemleri, pek çok yönden
birbirine yakındır. Çünkü bunların varoluú sebepleri ve dayandıkları illetler
birbirine yakındır. Bundan dolayı, hukuk sistemleri birlikte ve karúılaútırmalı
olarak ele alındı÷ında, aralarında farklılıklar oldu÷u gibi ortak noktaların da
bulundu÷u, yakınlaúmanın yanında uzaklaúmanın da oldu÷u görülür.
øster eski ister yeni olsun, kanunlar arasındaki farklılıklar ve benzerlikler,
bu satırların yazarına ilk olarak bu kitabı yazma fikrini verdi. Bu çalıúma,
de÷iúik mezhepler ve modern kanunların ıúı÷ında, øslâm hukuku araútırmala-
rına kısa bir mukaddimeden ibarettir.
Bu eserin hazırlanmasında, sa÷lam ve güvenilir kaynaklara dayanmaya,
birden fazla kaynak bulunması halinde, içlerinden en eskisini ve ilk kaynak-
lara en yakın olanını seçmeye gayret ettim. Bu kaynakların tamamı olmasa da
ço÷unlu÷unun, ucuz sarı kâ÷ıtlara basılmıú eski eserler oldu÷u, altlarında ve