Page 102 - Türk Ortodoks Patrikhanesi
P. 102
Türk Ortodoks Patrikhanesi 93
tam anlamıyla hezimete uğratılacağı, Yunan Ordusunun Megalo İdea'yı
gerçekleştirmek için Anadolu'ya çıkması sebebiyle yardım edilmesi hu
suslarında bir başka talimat gönderilmiştir. İstimat Zihni, Anadolu Orto
doksluk Sadası isimli gazetede bu tamimi çok sert bir dille eleştirilmiş
tir. Bu eleştiride, Fener Patrikhanesinin Anadolu Hıristiyanlarını sonu
belli olmayan bir maceraya sürüklediği, Yunan Ordusunun kısa zaman
içinde hezimete uğrayarak Anadolu'yu terk edeceği, Anadolu'nun son
suza kadar bir Türk toprağı olarak kalacağı vurgulanmıştır< ıoıı.
Papa Eftim, Türk Heyetince Lozan görüşmeleri esnasında kullanıl
mak üzere, Fener Patrikhanesinin yıkıcı faaliyetlerini anlattığı bir rapo
ru hazırlayarak Başvekil Rauf Orbay'a vermiş, rapordaki bilgiler gö
rüşmelerde dikkate alınmıştır. Türk Heyeti, bu bilgilerle Fener Patrik
hanesinin, Bizans Ruhunun, Megalo-İdea'nın ve Büyük Yunanistan rü
yasının bağrımızda beslenen tahrikçisi olduğunu delilleriyle ortaya koy
ı
muştur< o2 ı.
Papa Eftim, 4 Eylül 1923 tarihinde yayınladığı ve broşür olarak da
ğıttığı Muhtıra niteliğindeki beyannamesinde Fener ile mücadelesinin
sebeplerini şöyle açıklamıştır: " ... Fener Papazlarının bir kısmı bilinen
bir kısmı da bilinmeyen, nice nice fenalıkları, hele hükümetimize karşı
düşmanca cephe almaları, yalnız ben acizinizi değil, siz Ortodoksları da
çok müteessir etmiştir. Bu sebepledir ki, bir çoklarımız Fener Papazla
rına karşı cephe almış bulunuyor. Sırası geldikçe kendilerine karşı hoş
nutsuzluğunuzu dile getiriyorsunuz. Bu hırs ve öfke sizlerin dini, milli
duygu ve imanınızın eseridir. O geniş cübbeli, sözüm ona büyük ve aziz
metropolitlerin, Patrikhanemizin sakin havasını ve çevresinine hale ge
tirdiklerini ve bu yüzden biz Ortodokslara neler kaybettirdiklerini, bu
rada bilmem tekrar etmeye gerek var mıdır? Fener Papazlarının, kan ve
soy kardeşlerimiz olan Türk Milleti aleyhindeki çılgınca takibe kalkış
tıkları iğrenç siyaset ve hareketler yüzünden, hiç şüphesiz ki pek haklı
olarak uğranılan kayıpları ve sonuçları tekrar sayılıp dökülmeyecek ka
dar para ve korkunç, mağdurları da o nisbette çoktur, değil mi? Güne-
( 101) Anadoluda Ortdoksluk Sadası, 10 Eylül ı922, Sayı 2.
(102) Peker, 3691.