Page 148 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MUSHAFTAKİ DEĞİŞİMLER ÜZERİNE 147

varak/sahife olduğunu; Zeyd b. Sâbit’ten naklen Umâre b. Ga-
ziyye ise yazı için üretilmiş deri parçaları, kürek kemikleri ve hur-
ma dalları olduğunu belirtmişlerdir. İbn Hacer ise bu sahih ve
çeşitli haberleri değerlendirerek önceden çeşitli malzemelere
yazılan Kur’an’ın Hz. Ebû Bekir tarafından sahifelere yazdı-
224
rıldığını ifade etmiştir. Hz. Ebû Bekir tarafından oluşturu-
lan bu mushafın fiziki yapısını tahayyül edebilmek için, benzer
yazı malzemesine yazılmış olan Hz. Osman’ın mushaflarından
çoğaltıldığı düşünülen bir sonraki maddede görselleri yer alan
Mushaflara göz atılabilir.

2.3. İmam Mushaf İnşası ve Mushafların
Çoğaltılması (Hz. Osman’ın Hilafet Dönemi)

Kadîm Mushaflar konusunda dünya genelinde söz sahi-
bi olarak kabul edilen Tayyar Altıkulaç, Hz. Osman tarafından
hazırlattırılıp çoğalttırılan ve sayıları 6 olarak düşünülen Mus-
haflardan maalesef hiç birinin günümüze ulaşamadığını belirt-
mektedir. Ancak bu Mushaflardan ya da bunların kopyaların-
dan istinsah edildiği/üretildiği düşünülen bazı Mushaflar eli-
mizde mevcuttur. Bunların bir kısmı Altıkulaç tarafından tah-
kik edilmiş ve IRCICA yayınları tarafından basılmıştır. Aşağı-
da bunlardan bazısına ait görselleri bulabilirsiniz.

• Taşkent Mushafı: Mushaf önceleri Özbekistan’ın Taşkent
şehrindeki Eski Eserler Müzesi’nde yer almaktaydı. Daha
sonra 1869’da çeşitli sebeplerle Petersburg’a nekledildi.

Risâle, Beyrut 2005; İbn Manzur, Lisânu’l-Arab, Dâru Sadr, Beyrut 1414,
6/172.
224 İbn Hacer, Fethu’l-Bârî, Beyrut 1379, 9/16.