Page 83 - Türk Ortodoks Patrikhanesi

74 Dr. Mustafa BAŞ

geldiğini öğrenen Patrikhane onu seçimden uzak tutmayı tasarlamış ve
bunu gerçekleştirmek için her yolu denemiştir (45 l. Papa Eftim, İstan­
bul' da kendisi ile röportaj yapan Tanin Gazetesi muhabirine; patrik se­
çiminin kanunlara uygun olarak yapılması gerektiğini, Türk Hükümeti­
nin de bu konuda Patrikhaneden dürüst davranmasını beklediğini, hile­
li yapılacak seçimin kabul edilemez olduğunu açıklamıştır (46l.
Seçimden önce patrikhaneye uğradığında, Sinod Başkanı Kalinikos
kendisine Ankara' dan Patrikhane'ye danışmaksızın dönmesinin sebebi­
ni sormuştur. Papa Eftim, bu soruya el altından çevrilen entrikalara kar­
şı kendi ismini kullandırmayacağı ve bunun karşısında mücadele edece­
ğini bildirerek cevap vermiştir (47) . Eftim, ertesi gün Patrikhaneye gel­
diğinde Sen Sinod'un her zamankinden daha erken toplandığını görerek
ne olduğunu öğrenmek istemiş, ancak kendisine cevap konusunda bir
oyalama taktiği güdülmüştür. Toplantının bitmesinden sonra Kadıköy
Metropoliti Grigorius'un Patriklik Makamına seçildiğini öğrenmiş,
kendisine yapılan bu oyun üzerine ikinci defa Patrikhaneye el koymuş
ve Sen Sinod'u azletmiştir. Azil işleminin akabinde Grigorius'a bir
mektup yazarak seçimin usulsüz olduğunu, Türk Hükümetinin güveni­
ne sahip olmadığını, bu sebeplerle patriklik makamından çekilmesini is­
temiştir. Hükümet nezdinde de girişimlerde bulunarak, Kayseri'de ku­
rulmuş bulunan Türk Ortodoks Patrikhanesinin İstanbul'a, Fener'e
naklini istemiştir.
Papa Eftim'in bu seferki patrikhaneye el koyma girişimleri iç ve
dış basında, özellikle Rumca yayın yapan gazetelerde geniş yankılar
uyandırmıştır. Bu arada Patrikhaneye giremeyen Sen Sinod üyeleri ve
diğer Metropolitler, Kadıköy metropolitliğinde Grigorius 'un etrafında
bir araya gelerek yazılı olarak İstanbul Valiliğine ve durumu anlattıkla­
rı uzun bir telgraf ile Hükümete baş vurmuşlar, Patrikhanedeki işgale
son verilmesini istemişlerdir. Papa Eftim, Hükümetten beklediği olum­
lu cevabı alamamış, aynı zamanda yaptığı el koyma eylemi Grigorius ve

(45) Bkz. Tanin, 4-6 Kanunuevvel (Aralık) 1923 ( 1 339.Ayrıca bu konu ile ilgili olarak bkz. Jasch­
1
ke, "Die Türkisch Ortodoks Kirche". XXXI/ 2 2.
(
(46) Bkz. T a nin, 4 Kanunuevvel (Aralık) 1923 1 339).
(47) Bkz. Tanin, 8 Kanunuevvel (Aralık) 1923 ( 1339) ; Ergene, 88 ;Cihangir, 1 3 1 .