Page 13 - islam tarihi ve tarihcileri.indd

İslam Tarihi ve Tarihçileri | 13

TAKRİZ

Müslümanlar, milletlerin ve devletlerin “hayat
hikâyesi” mahiyetindeki tarih ilmine özel önem verdi-
ler ve çok seçkin tarihçiler yetiştirdiler. İslam kültür mi-
rasını bu yolla yüz yıllar boyunca yaşattılar ve günümü-
ze ulaştırdılar. Yaratılıştan bu yana insanlık tarihinde
yaşanan önemli olayları, zaman ve mekan unsurlarını
göz önünde bulundurarak ve kaynaklarını göstererek
belirttiler. Öyle ki, İslam Tarihçileri geniş bilgileri ve
zengin kültürleri ile ortaya koydukları eserler sayesinde
sonraki nesillerin şükranlarına müstahak oldular.

İslam Âleminde tarihçilik “siyer ve megazi”
tarihçiliği ile başladı; teracim, tabakat ve futuhat
eserleriyle gelişti, mahalli ve milli tarih yazıcılığı ile
olgunlaştı. Bu türlerdeki tarih çalışmaları hem “şifahi
rivayetçilik an’anesi” hem de “ kitabi tarih yazıcılığı”
yolları ile devam etti. Devlet adamlarının tarihçiliğin
gelişmesini teşvik edici tutumları bu ilmin Müslüman
toplumlar arasında sevilip yayılmasına tesir etti. Neti-
cede, yaşanılan ve yaşanılmış olan çağların tarih mal-
zemesi toplandı; savaşlar ve olaylar, biyografi, ensab,
ahbar, milletler, dinler, hükümdarlar ve alimler hak-
kında müstakil tarih kitapları yazıldı. Hadislerin tedvin
ve tasnifi faaliyetleri ile tabakat ve teracim kitaplarının
te'lifi tarihçiliğin gelişmesinde önemli rol oynadı.

Çağdaş tarihçilerden Ahmet EMİN'in, Mustafa
BAŞ tarafından "İslam Tarihi ve Tarihçileri" ismiyle di-
limize çevrilen çalışması, İslam Tarihçiliğinin teşekkü-
lü ve ilk Müslüman tarihçiler hakkında değerli bilgiler
vermektedir. Araştırmanın birinci bölümünde yazar,