Page 311 - Hz_ibrahim

308 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 309

999
vesile olmuştur. Zira bundan sonra göklerden gelen bütün
HZ. İBRAHİM’İN KİŞİLİĞİ kutsal kitaplar onun soyundan gelen peygamberlere ve nesli-
ne inmiştir. İnsanlığın övünç kaynağı, peygamberlerin seyyidi
İslam kaynaklarında Hz. İbrahim’in babası, kavmi ve Nemrud ve sonuncusu Hz. Muhammed de, Hz. İsmail yoluyla onun so-
ile olan tevhit mücadelesi, Irak, Babil, Harran hayatı, kendisi- yundan gelmiştir. 1000
ne yapılan tehdit, baskı ve zulümler, ateşe atılması ve hicret-
Nakledilen bilgilere göre Hz. İbrahim orta boylu, ela gözlü,
leri geniş yer tutmakta, ayrıca Mekke hayatı ön plana çıkmak-
güzel ve güler yüzlü, açık alınlı, uzunca yanaklı ve beyaz sa-
tadır. Bu kaynaklarda Yahudiler, Yahudilik, Hz. İshak ve oğul- 1001
kallıdır. Hz. İbrahim kumaş ve elbise ticaretiyle de uğraş-
larıyla alakalı bilgiler farklı bir formatta değerlendirilirken,
mış, Şam/Filistin bölgesine hicret ettikten sonra da çiftçilik
Hz. Hacer ile Hz. İsmail’in Mekke’ye yerleştirilmesi, zemzem 1002
yapmıştır. Tarihî kaynaklarda onun Süryanice ve İbranice
suyunun bulunması, Hz. İsmail’in kurban edilmesi, Kâbe’nin 1003
konuştuğu yönünde haberler verilmektedir.
inşası gibi konular geniş bir şekilde ele alınmaktadır.
Başta Kur’an-ı Kerim olmak üzere bütün dinî ve tarihî riva- a- Kur’an-ı Kerim’de Hz. İbrahim
yetlerde Hz. İbrahim’den övgüyle bahsedilmekte onun insan
Kur’an-ı Kerim’de Hz. İbrahim hakkında yaklaşık otuz beş
olarak faziletleri ön plana çıkartılmaktadır. Bütün kaynaklar-
konuda övgüyle söz edilmekte bunların on beş tanesi Bakara
da o bir ekol, bir okul, bir önder, bir lider olarak tanıtılmakta,
suresinde yer almaktadır. Bu ayeti kerimelerin çoğu onun ki-
hatta bu sıfatlar insanlığın ortak mirası olarak tarihte ondan
şiliği ve ahlakı ile alakalı bulunmaktadır. 1004 Hz. İbrahim’in hiç
başka bir kimseye verilmemektedir. Elbette insanlar tarafın-
tereddüt etmeden Allah’ın emrine uyup teslim olması onun
dan yazılan eserlerde duygusal etkileşim söz konusu olabile-
diğer insanlar ve peygamberler arasında “Halilullah” (Al-
ceği için sevgide ve övgüde bazı aşırılıklara kaçılmış olması 1005
lah’ın dostu) olarak anılmasına sebep olmaktadır.
da ihtimal dâhilindedir. Ancak bu övgüler vahye dayalı kutsal
Hz. İbrahim, “…sıddık bir nebi…” 1006 olarak tanıtılmaktadır.
metinlerde yer alıyorsa bu durum onun yaratılanlar arasında
Bunun iki anlama geldiği belirtilmektedir. Birincisi yalan
ve Yaratan yanındaki itibarına işaret etmektedir.
söylemeyen, doğru olan anlamında “sıdk”, ikincisi ise Allah’ın
Cenab-ı Allah, Hz. İbrahim’i her şeyden önce bir kul olarak, kendisi hakkında, gayba ait, kitaplara ve peygamberlere ait
gelecekte yapacağı peygamberlik görevlerinde herhangi bir
eksiklik ve aksaklık olmaması ve insanlar tarafından herhan- 999 Bakara, 2/124.
1000 İbn Kesir, Kısas, s. 1/154.
gi bir ayıpla ayıplanmaması için ciddi bir imtihana tabi tut-
1001 Buhari, Ehadisü’l-Enbiya, 8; İbn Kesir, Kısas, s. 1/165; Köksal, Peygam-
muş ve o bunu başarıyla tamamlamıştır. Bunun üzerine Hz. berler Tarihi, s. 1/142.
İbrahim insanlara önder olma liyakat ve hakkını kazanmış- 1002 Köksal, Peygamberler Tarihi, 1/148.
tır. Bir bakıma onun tabi tutulduğu bu imtihan ve elde ettiği 1003 İbn Sa’d, s. 1/46; Maturîdî, s. 9/392-293; İbn Kuteybe, s. 32; Kuzgun, Hz.
İbrahim, s. 64; Köksal, Peygambereler Tarihi, s. 1/161.
büyük başarı, Yüce Allah katında kazandığı itibar vesilesiyle
1004 İbn Kesir, Kısas, s. 1/159.
yaptığı dua karşılığında, kendisi gibi düşünen ve inanan nesli 1005 Mahmud, s. 171-172.
için de kutsal kapıların açılmasına ve kutsal görevlerin ifasına 1006 Meryem, 19/41.