Page 22 - Hz_ibrahim
P. 22
20 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 21
Hz. İbrahim, bütün ilahi kitapların övdüğü, geçmiş ve gele- olayı Yahudi ve Hıristiyanları çok rahatsız etmiş, hatta Müs-
cek nesillerin önemsediği, Allah’ın seçtiği ve yücelttiği, yer ve lümanlara karşı üstünlük iddialarının tükenmesine sebep
gökyüzü sırlarının kendisine gösterildiği, doğru yola yönlen- olmuştur. Yüce Allah Kâbe’nin sadece Müslümanların değil
dirilmiş bir peygamberdir. 10 bütün insanların kıblesi olduğunu, Yahudi ve Hıristiyanların
da kırgınlıklarını ve kızgınlıklarını gidermek ve bu durumu
İslami kaynaklarda peygamberlerle ilgili yapılan değerlendir-
kabullenmeleri gerektiğini hatırlatmak amacıyla buranın Hz.
melerde; Hz. Âdem isimlerle, Hz. Nuh bu isimleri anlamlan-
İbrahim’in de kıblesi olduğunu bildirmiştir. Müfessirlerden
dırmakla, Hz. İbrahim onların hepsini bir araya getirmekle,
bazıları, Hz. İbrahim’in başarıyla tamamlanan imtihanının
Hz. Musa kendisine inenlerle, Hz. İsa yorumlamakla, Hz. Mu-
vücut temizliğiyle ilişkilendirilmesini, bunun onunla akra-
hammed ise bunların hepsini Hz. İbrahim’in dini üzere birleş-
balık ve dinî müştereklik iddiasında bulunan müşriklere bir
11
tirmekle özdeşleşmiştir.
mesaj niteliği taşıdığını ileri sürmüştür. Bütün bunlar, Hz. İb-
Hz. İbrahim bütün milletlerin, din mensuplarının hatta müş- rahim’in faziletini kabullenen Yahudi, Hıristiyan ve müşrikle-
riklerin saydığı, sevdiği, faziletini takdir ettiği bir peygamber ri samimiyet testine tabi tutmuş, dinî ve ahlakî konularda Hz.
olmuştur. Örneğin müşrik Araplar, onun soyundan geldikle- İbrahim’e benzediklerini iddia edenlerin, Hz. Muhammed’in
rini belirtmiş, onun Harem’inde yaşamaktan, onun yaptığı peygamberliğine ve getirdiği İslam dinine de iman etmeleri
Kâbe’ye hizmet etmekten şeref duymuştur. Ehl-i kitaptan Ya- gerektiği şeklinde Kur’an-ı Kerim’de ifade buyrulmuştur. 13
hudiler ve Hıristiyanlar, onun soyundan gelmekle övünmüş-
tür. Hatta bu din mensupları daha da ileri giderek onun Yahu-
a- İbrahim Kelimesi
12
di, Hıristiyan ve müşrik olduğunu zannetmiştir.
Arap dilcileri “İbrahim” kelimesinin Arapça olmadığını kabul
Hz. Muhammed, İslam’ı tebliğ etmek üzere peygamberlikle
ederler. Zebîdî, Mâverdi ve Ebu’l-Beka gibi bazıları kelimenin
görevlendirildiğinde Cenab-ı Allah Kur’an-ı Kerim’de müş-
kökeninin Süryanice “eb-rahim” (merhametli baba/cumhu-
riklerin, Yahudilerin ve Hıristiyanların onu tanımalarını/
run babası) anlamına geldiğini söylerken, büyük çoğunluk
kabullenmelerini ve getirdiği dine iman etmelerini kolay-
14
İbranice “Abraham”dan geldiğini belirtirler. Hamdi Yazır da
laştırmak için, Hz. İbrahim ile onlar arasındaki nesep bağına
bu kelimenin aslının Süryanice olduğu ve Arapça “eb-rahim”
ve şeriat bütünlüğüne dikkat çekmiş ve sıklıkla ondan bah-
15
ile benzeştiği kanısındadır. Kur’an-ı Kerim ve hadis kay-
setmiştir. Hac ibadeti, İslam’ın beş temel esasından birisidir.
naklarında anlamından söz edilmeyen İbrahim’in Tevrat’ta
Yüce Allah Kâbe ile Hz. İbrahim arasındaki ilişkiyi vurgulamış
adı Avram iken birçok milletin babası anlamında İbrahim’e
onun da haccettiğini belirterek Yahudi ve Hıristiyanların da
Hz. Muhammed’in getirdiği dine tabi olmalarını istemiştir.
Benzer şekilde kıblenin Kudüs’ten Kâbe’ye döndürülmesi
13 Fahruddin er-Razi, Tefsir’i Kebir, Mefatihu’l-Gayb, çev. Heyet, Ankara,
1988, s. 3/409-410.
10 Ahmet eş-Şihava, Kısasu’l-Enbiye, Mısır, 1976, s. 2/101. 14 Şaban Kuzgun, İslam Kaynaklarına Göre Hz. İbrahim ve Haniflik, İstanbul,
11 Muhammed b. Abdulkerim Ebi Bekr Ahmed eş-Şehristani, El-Milel ve’n-Ni- 2015, s, 36; Ömer Faruk Harman “İbrahim”, TDV İslam Ansiklopedisi, İs-
hal, Beyrut, 1986, s. 1/39. tanbul, 2000, s. 21/269.
12 Muhammed Ebu’n-Nur el Hadidi, İsmetü’l-Enbiya, Mısır, 1979, s. 148. 15 Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul, 1971; s. 1/491.
