Page 159 - Microsoft Word - orjinal

Dr. MUSTAFA BAŞ 159

İyiliği Emretmek, Kötülükten Sakındırmak-2

“S izden, hayra çağıran, iyiliği emreden ve kötülükten men eden

bir topluluk bulunsun. İşte kurtuluşa erenler onlardır.” Al-i
İmran, 104
Kur’an-ı Kerim’in temel amaçlarından biri, ahlaklı, dürüst, Allah’a,
insanlara ve diğer varlıklara karşı sorumluluklarının bilinci içinde davra-
nan insanları yetiştirmek ve bu ilkelere bağlı toplumun kurulmasını ger-
çekleştirmektir. Kur’an, böyle toplumu oluşturacak emir, tavsiye ve pren-
sipler bütünüdür. İyiligi emretme kötü olanlardan da sakındırma bu pren-
siplerin önemli olanlarından birisidir. Bu prensip esasında toplumsal ha-
yatın kaçınılmaz gereklerindendir. Kur’an, Müslümanları insanlık için
çıkarılmış en hayırlı ümmet olarak nitelerken, ayırıcı özellik olarak da
imanın yanında, iyiliği emretme kötülükten de sakındırmayı bildirmiştir.
İyi olanı insanlar içinde yayma, kötü ve insanlığın zararına olan şeylere
de engel olma, model insanın en önemli özelliklerinden biridir.
Kur’ân’da “ma’rûf” olarak zikredilen iyilik, kelime olarak “bilinen,
tanınan, benimsenen şey” demektir. Münker olarak zikredilen kotuluk
ise; tasvip edilmeyen, yadırganan, görülmesinden veya yapılmasından
sıkıntı duyulan şey demektir. Islam alimlerinden bazilari ma’rufu, Allah’a
itaat sayılan, ona yakın olmayı sağlayan, insanlar için iyilik olarak kabul
edilen ve dinimizce değer verilen bütün güzel tutum ve davranışlar ola-
rak açıklamışlardır. İmam-i Gazali ise İslam dininin insanlardan yapılma-
sını istediği ve emrettiği hayat tarzına, görgü kurallarına uygun olan söz
ve davranışlar maruf; bunun aksi olan davranışları da münker olarak
saymıştır. Bu anlama baktığımızda, maruf’tan (iyilikten) maksat, Allah’ın
emir ve tavsiye ettiği söz, fiil ve davranışlar olarak farz, vâcip, nafile ve
mendup olan her ameli içine almaktadır. Ma’ruf, gerek dinen, gerek
insanlarin orf ve adetlerinde kötü olmayan, güzel olduğu kabul edilen,
insan benliginin reddetmedigi, kabul edip huzur bulduğu söz ve davranış,
iman, taat, ibadet ve sosyal hayata yansiyan her seydir. Namaz kilmak,