Page 356 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

ÇALIŞTAY ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER
KUR’AN TARİHİNE DAİR ÇALIŞMALAR ÜZERİNE 355
̇
Tarihi, Hadis Tarihi, Fıkıh Tarihi, Kelam Tarihi, Islam Felse-
̇
̇
fesi Tarihi, Islam Tarihi, Islam Mezhepleri Tarihi, Dinler Tarihi,
̇
Islam Sanatları Tarihi, Tasavvuf Tarihi gibi dersler bunun gös-
tergeleridir. Bu dersler, dini-kelami meselelerin nasıl ele alın-
̆
ması, araştırılması ve yorumlanması gerektigine dair yeni bir
zihniyete de işaret etmektedir. Bu müfredat esasen tarihsel teo-
482
lojiyi çağrıştırmaktadır.
Osmanlılar arasında yürürlükte bulunan bilim anlayışının
XIV. yüzyılın başlarından itibaren hangi faktörlerin etkisi al-
tında oluştuğunu ve süreç içinde ne gibi aşamalardan geçerek
XIX. yüzyılın birinci yarısında Avrupa’daki bilim anlayışı ile
buluştuğunu belirlemek gerekmektedir. Böyle bir girişim, sa-
dece geçmişteki bilim anlayışını daha iyi kavramak için değil,
fakata ynı zamanda günümüzdeki bilim anlayışına daha iyi ka-
tılmak ve gelecekteki bilim anlayışını daha iyi kurmak için de
gereklidir. Günümüzde İslam dünyasında dinî ilimlerin iki bü-
yük krizi bulunmaktadır. İlki, Avrupa XIX. Yüzyılda “din bi-
limi” diyerek dinî ilimleri sosyal bilim statüsüne aldı ve dine
ve din bilimlerine metod ve muhteva yönlerinden sosyal bilim
muamelesi yaptı. Bunu esas alan İslam dünyası da dinî veya

482 Bu konuda geniş bilgi için bkz. Tahsin Görgün, “İlahiyatın Akademik
Yapılanması, Bölümleri ve Anabilim Dalları Nasıl Olmalıdır?” Bugünün
İlahiyatı Nasıl Olmalıdır? -Sorunlar ve Çözüm Önerileri-. 149-164. İstanbul,
Ensar Neşriyat, 2015; Cemal Tosun, “Üniversitede İlahiyat: Bilim Teorisi ve
Sosyal-Politik Temellendirme Açılarından Bir Değerlendirme”. Türkiye Din
Eğitimi Araştırmaları Dergisi 13 (22 Haziran 2022), 11-24; Muhammet
Mustafa Bayraktar, “Dârü’l-Fünûn’dan Günümüze Türkiye’de İlahiyat/İslâmi
İlimler Fakültelerinin Akademik Yapılanma Sorunu Üzerine Bir İnceleme”.
Eskiyeni 47 (25 Eylül 2022), 437-462; Vejdi Bilgin. “İlâhiyat Araştırmaları
ve Sosyal Bilimler”. Hadis Tetkikleri Dergisi 3/1 (2005), 129-140; Asım
Duran, “Türkiye’de Liberal İlahiyat ve Kur’an’ın Akademik Bir Metin Olarak
Yükselişi”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı:
2, 207-240, 30.09.2023 https:/ /doi.org/ 10.33415/ daad.1290911