Page 350 - Mustafa Baş KUR’AN-I KERİM’İN MADDİ VARLIĞI

ÇALIŞTAY ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER
KUR’AN TARİHİNE DAİR ÇALIŞMALAR ÜZERİNE 349

Diniye bölümü açıldı. Cumhuriyet döneminde ise “medrese-
den üniversiteye - müderris/molladan akademisyene” bir de-
ğişim ve dönüşüm süreci yaşandı. Yenileşme ve inkılap tarihi-
nin önemli bir aşaması olan Cumhuriyet ile değişim ve dönü-
şüm daha da ivme kazanmıştır. Cumhuriyet üniversitesi med-
reseden darülfünun / üniversiteye geçişi ifade eder. Bu da ilim
anlayışı, eğitim-öğretim müfredatı ve kadrosunun da değişi-
mi demekti. Yeni Türkiye veya Cumhuriyet Türkiye’sinde din
artık üniversitelerin konusudur. Konu hakkında yetkili/uzman
da ister araştırmacı olsun ister eğitimci olsun âlim veya müder-
ris değil profesör’dür. Molla ve profesör kavramları iki ayrı zih-
niyeti temsil etmektedir. Molla (âlim, müderris) Osmanlıda-
ki ilmiye sınıfının yani ulemanın bir üyesiydi. Bu sınıf kitabî
̇
Islam veya halk inancı düzeyinde dinin geleneksel itikad ve
tatbik hallerine belli ölçüde uyar ve dinî araştırma ve eğitim-
öğretimi, mevzu, menhec ve maksad yönlerinden bu hal üze-
re sürdürmeye çalışırdı. Profesör ise, modern bilimsel meto-
dolojileri benimseyen ve dini ya da ilahiyatı bu yeni akademik
araçlar vasıtasıyla anlamayı ve araştırmayı hatta kimi durum-
larda dönüştürmeyi görev edinen ilahiyatçıdır.

Her şeyden önce muhtevada “nakil”den “akl”a, meto-
da da hakikate, köklere inerek ulaşmayı hedefleyen geleneğin
“usul”ünden aklı ve eleştiriyi esas alan “metodoloji”ye geçil-
miştir. Diğer bir deyişle nakilcilikten akılcılığa adım atılmıştır.
Geçmişin nakline atıfla “dedi ki” değil, özgürce ve özgüvenle
günün ve geleceğin aklına dayanarak “derim ki” diyen bir tutum
geçerlidir. Geleneksel usul’ün karşısına kartezyen metot çıka-
̆
̇
rılmıştır. Gerek Islam gerekse diger dinlerle ilgili araştırmalar
üniversitelerde organize edilecek, dini eğitimi burada verile-
cek veya ilkeleri ve muhtevası burada belirlenecektir. Nasıl ki